Radyo ve Televizyon Üst Konseyi (RTÜK) Lideri Ebubekir Şahin, Gençlerin Medya Kullanımı ve Dijital Okuryazarlık Araştırması’na göre 15-21 yaş grubundaki gençlerin yüzde 76,3’ünün televizyon izlerken, yüzde 23,7’sinin ise izlemediğini belirterek, “Televizyonun 7’den 70’e herkes üzerinde etkisini sürdürdüğünü memnuniyetle görmekteyiz.” dedi.
Şahin, RTÜK tarafından Hilton Maslak’ta düzenlenen, geçmişten günümüze medya araçlarının gelişimi ve medyanın gençler üzerindeki tesirlerinin konuşulacağı “Gelenekselden Dijitale Medya ve Gençlik Zirvesi”nin açılış konuşmasını yaptı.
Geleneksel medya tertibinde doğan, radyonun sesi ve gazete kağıdının kokusuyla büyüyen kuşaklar olduklarını, sonrasında siyah beyaz televizyonlarla tanışıp renkli televizyon günlerini süratle geçip internet dünyasına adım attıklarını lisana getiren Şahin, yeni medya araçlarının ve akıllı aygıtların hayata girmesiyle harikulade dönüşümün tepe yaptığına işaret etti.
Belli bir yaşın üzerindekiler bu baş döndüren teknolojik gelişmelere ahenk sağlamaya çalışırken, Teknofest neslinin akıllı aygıtların ekranı üzerine doğduğunu söylemenin mümkün olduğunu tabir eden Şahin, daha konuşamayan, 1 yaşını bile doldurmayan bebeklerin dokunmatik ekranların parmak kaydırma hareketlerini uygulayabildiklerini aktardı.
Büyüklerin de dijital medya araçlarına ağır ilgi gösterdiklerini, edindikleri akıllı aygıtlarla çağın gerisinde kalmamaya uğraş gösterdiklerini kaydeden Şahin, hal böyleyken 1994 yılında kurulan RTÜK’ün de yeni medya tertibine uygun olarak hareket etmesi gerektiği kanısında olduklarını tabir etti.
RTÜK Lideri Şahin, “Geleneksel medyanın kıymetini bilen RTÜK, bir yandan onların gelişmelere ayak uydurması için rehberlik ederken başka yandan da dijital medya nizamına ait düzenleme ve denetleme faaliyetlerini süratle sürdürüyor. Bu bahiste dünyada önde gelen ülkelerden biriyiz. Üyesi bulunduğumuz milletlerarası yayıncılık tertiplerinde diğer ülkelerin medya otoritesi yöneticilerinin RTÜK’ün yaptığı düzenlemeleri takip ettiğini görmek bizleri gururlandırmakta. Dünya lideri Sayın Cumhurbaşkanı’mızın bizlere gösterdiği 2023 ve 2053 gayelerimiz doğrultusunda emin adımlarla yürüyoruz.” diye konuştu.
G-20 üyesi olan Türkiye’nin dünyanın en büyük 10’uncu ekonomisi olmaya aday pozisyonuyla her sektörde olduğu gibi medya alanında da uluslararası oyunculara yeni fırsatlar sunduğuna işaret eden Şahin, şöyle devam etti:
“Üst Konseyimiz, ulusal ve milletlerarası seç-izle platformlarını lisanslamaya başlamış ve kısa müddette bölümün başkanı olan şirketler Türkiye’ye güvenerek yatırımlarını yapmıştır. Bu gelen kuruluşların abone sayıları giderek artmaktadır. Daha evvelki devirlere ilişkin olan rastgele bir abone başvurusu yapılmayan, lisanslama yapılmadığı için rastgele bir vergi tahakkukunda bulunmayan bu seç-izle platformları artık lisanslanmış ve vergi tahakkuku getirilmiş. Hem vergi kaybı önlenmiş hem de kendi yükümlülüklerini Türkiye Cumhuriyeti kanunları karşısında yerine getirmeyi taahhüt etmişlerdir. Yerlisi ve yabancısıyla bugün ülkemizde son datalara nazaran, bu platformların, müzik hizmeti sunanlar da dahil olmak üzere 33 milyonun üzerinde abone sayısı olduğunu bilmekteyiz. Sayının büyüklüğü ortadayken RTÜK olarak bu alanı titizlikle ele alıyor, gerekli düzenleme faaliyetlerini aksatmadan sürdürüyoruz.”
“Her 10 gençten yaklaşık 3’ünün dijital okuryazarlık seviyesi yüksek”
Şahin, RTÜK’ün Türkiye’nin geleceğinin umudu pozisyonunda olan gençleri ve onların fizikî, zihinsel, ruhsal ve ahlaki gelişimlerini ön planda tutan, çıkarlarını gözeten bir tavır izlemeyi vazife bildiğini vurgulayarak, toplumun her kısmında ve yaş kümesinde gerçekleşen izleme/dinleme eğilim değişimleri ve araç kullanımının dikkat cazip bir boyuta ulaştığını aktardı.
Üst Konseyin, bu sıkıntıyı “Gençlerin Medya Kullanımı ve Dijital Okuryazarlık Araştırması” ile mercek altına aldığını aktaran Şahin, şunları kaydetti:
“Araştırma, ülkemizde yaşayan 15-21 yaş kümesindeki gençlerin medya araçlarını kullanması, dijital okuryazarlık ve ekran bağımlılığı seviyeleri bahislerini ele alan bir çalışmanın eseridir. Gençlerin dijital okuryazarlığına yönelik yapılan çalışma sonucunda araştırmaya katılanların yüzde 35,6’sının az, yüzde 35’inin orta ve yüzde 29,4’ünün yüksek dijital okuryazarlık seviyesinde olduğu tespit edilmiştir. Hal böyleyken her 10 gençten yaklaşık 3’ünün dijital okuryazarlık düzeyinin yüksek olduğunu söyleyebiliriz. Araştırmamızda alt sosyoekonomik kümelere mensup ailelerin çocuklarının dijital bağımlılığının daha yüksek olduğu ortaya çıkmıştır. Ailelerin bu konuya ait farkındalığının artması ve çocuklarının karşılaşabileceği risklere karşı dikkatli olmaları son derece kıymetlidir.”
“Televizyon 7’den 70’e herkes üzerinde tesirini sürdürüyor”
Son dönemde televizyon izleme alışkanlıklarının değiştiğini, özellikle de gençlerde artık neredeyse çok alt seviyede olduğu yönünde bir takım bilgiler dolaştığını ama bunun tam tersi olduğunu düşündüğünü, yaptıkları araştırmanın da bunu ortaya koyduğunu dile getiren RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin, “Araştırmaya nazaran 15-21 yaş kümesindeki gençlerin yüzde 76,3’ü televizyon izliyorken, yüzde 23,7’si televizyon izlememektedir. Televizyonun 7’den 70’e herkes üzerinde tesirini sürdürdüğünü memnuniyetle görmekteyiz. Günümüzde yalnızca izleme hallerinde farklılık görüyoruz. Üretimler farklı ekranlardan takip edilebiliyorken, televizyon yayınları yüzde 88,1 oranıyla televizyondan izlenmekte, yani televizyonlar hala daha gücünü ve cazibeli halini korumakta.” değerlendirmesinde bulundu.
“RTÜK’ün kırmızı çizgisi çocuk ve gençler”
Şahin, RTÜK’ün kırmızı çizgisinin çocuk ve gençler olduğunun altını çizerek, başkanlık vazifesine başladığı andan itibaren misyon alanına giren pek çok mevzuyu ayrıntılı olarak çalışsalar da çocuk hassasiyetini her vakit ön planda tuttuklarını, çocuklara ve gençlere yönelik faaliyetlere yük verdiklerini söyledi.
Her ne kadar medya okuryazarlığı farkındalığı yetişkinleri kapsasa da özellikle çocukların ve gençlerin bu hususta bilinçlenmesine özel kıymet verdiklerini belirten Şahin, onların ruhsal ve fizikî gelişimlerine olumsuz tesir edebilecek yayın içeriklerinin giderilmesi için ve dijital ve yeni medya okuryazarlığı farkındalığını arttırmak için yaptıkları çalışmalara ait bilgi verdi.
Şahin, RTÜK olarak hem dijital medya sistemine ait aksiyon alırken hem de çocuk ve gençlerin korunmasına yönelik ağır uğraş gösterdiklerini belirtti.
Konuşmasının akabinde Şahin’e, Maltepe Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Edibe Sözen tarafından NFT sertifikası takdim edildi.
Açılışın ardından Sözen’in moderatörlüğünde düzenlenen panelde, Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Eğitim Bilimci Dr. Özgür Bolat, Bahçeşehir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Kısım Lideri Doç. Dr. Yavuz Samur ve RTÜK Kamuoyu Yayın Araştırmaları ve Ölçme Dairesi Lideri Deniz Güler, “Dijital Medya ve Topluma Etkisi” konusunu ele aldı.
